2015 թ. հունվարին Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում (ՄԻԵԴ) «Փերինչեքն ընդդեմ Շվեյցարիայի» գործի շրջանակներում Հայաստանի Հանրապետության շահերը ներկայացնող պատվիրակության կազմում կլինի բրիտանացի հայտնի իրավաբան Ամալ Ռամզի Ալամուդդին-Քլունին, ով ամերիկացի նշանավոր դերասան, մարդու իրավունքների պաշտպանության ակտիվիստ Ջորջ Քլունիի կինն է: Այս մասին «The Armenian Weekly»-ում գրել է «California Courrier» թերթի գլխավոր խմբագիր Հարութ Սասունյանը:
Լիբանանյան ծագմամբ Ամալ Քլունին միջազգային իրավունքի, քրեական իրավունքի, մարդու իրավունքների և արտահանձնման ոլորտներում մասնագիտացած և բարձր հեղինակություն ունեցող փաստաբան է: Որպես փաստաբան՝ նա ներգրավված է եղել մի շարք խոշոր դատական գործերում, ինչպես, օրինակ, «Էլգինի մարմարի»՝ Մեծ Բրիտանիայից Հունաստանին հին հունական մշակութային արժեքների վերադարձի գործում, ինչպես նաև՝ « Wikileaks»-ի հիմնադիր Ջուլիան Ասանժի, Ուկրաինայի նախկին վարչապետ Յուլիա Տիմոշենկոյի պաշտպանության գործերում: Ամալ Քլունին նաև որպես մեղադրող կողմի անդամ է հանդես եկել Լիբանանի հարցով ՄԱԿ-ի հատուկ տրիբունալում և նախկին Հարավսլավիայի միջազգային քրեական տրիբունալում: 2012 թ. եղել է Սիրիայում ՄԱԿ-ի հատուկ հանձնակատար, ՄԱԿ-ի նախկին գլխավոր քարտուղար Քոֆի Անանի խորհրդականը:
Ինչպես ընդգծում է Սասունյանը, նման փորձառությամբ և անհատական բարձր հատկանիշներով Ամալ Քլունին մեծապես կաջակցի ՄԻԵԴ-ում հայաստանյան պատվիրակությանը, որը 2015 թ. հունվարի 28-ին պետք է Փերինչեքի գործով ներկայացնի Հայաստանի շահերը:
Ըստ հոդվածագրի՝ Հայաստանի պատվիրակության կազմում ընդգրկված են նշանավոր միջազգային իրավաբան, «Անհարմար ցեղասպանություն. ո՞վ է այսօր հիշում հայերին» գրքի հեղինակ Ջոֆրի Ռոբերտսոնը, Ամալ Քլունին, Հայաստանի կառավարության կողմից՝ ՀՀ գլխավոր դատախազ, ՄԻԵԴ-ում ՀՀ ներկայացուցիչ Գևորգ Կոստանյանը և ՀՀ գլխավոր դատախազի տեղակալ Էմիլ Բաբայանը:
«Փերինչեքն ընդդեմ Շվեյցարիայի» գործի նախապատմությունը
Թուրքիայի Աշխատավորական կուսակցության նախագահ Դողու Փերինչեքը քրեական հետապնդման է ենթարկվել Հայոց ցեղասպանության իրողությունը հրապարակայնորեն ժխտելու, մասնավորապես՝ 2005 թվականին Շվեյցարիայում կայացած մի շարք գիտաժողովների ժամանակ այն«միջազգային սուտ» որակելու համար:
ՄԻԵԴ-ը 2013 թ. դեկտեմբերի 17-ին «Փերինչեքն ընդդեմ Շվեյցարիայի» գործով կայացրած դատավճռում բավարարել էր Փերինչեքի ներկայացրած հայցը, ըստ որի՝ Շվեյցարիան խախտել է Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի 10-րդ հոդվածը, և իր որոշման մեջ նշել էր, որ «Փերինչեքի քրեական դատապարտումը 1915 թ. և դրանից հետո հայ ժողովրդի դեմ կատարված վայրագությունների մերժման համար արդարացված չէր»: Ըստ ՄԻԵԴ-ի՝ շվեյցարական քրեական օրենսգրքի 261-րդ հոդվածը արտահայտվելու ազատությունը կաշկանդող տարրեր է պարունակում:
Մասնավորապես, Եվրոպական դատարանի որոշման համաձայն՝ «զգայուն և հակասական բնույթ կրող հարցերի ազատ քննարկման իրավունքի ազատ իրականացումը կարծիք արտահայտելու ազատության հիմնարար չափանիշներից է և դրա միջոցով հանդուրժողական, բազմակարծ ու ժողովրդավարական հասարակությունը տարբերվում է ամբողջատիրական և բռնատիրական ռեժիմներից»:
Բազմաթիվ իրավաբանների համոզմամբ՝ ՄԻԵԴ-ը նաև, որոշակիորեն սահմանազանցելով իր գործառույթները, փորձում է տարբերակում մտցնել Հայոց ցեղասպանության և հրեական Հոլոքոստի միջև` նշելով, որ վերջինի եղելությունն ապացուցված է մի շարք անհերքելի պատմական փաստերով, ինչպես օրինակ՝ գազային խցերի առկայությամբ:
2014 թվականի մարտի 17-ին Շվեյցարիայի իշխանությունները բողոքարկել են ՄԻԵԴ-ի վերոհիշյալ վճիռը: Իսկ 2014թ. հունիսի 2-ին ՄԻԵԴ-ը որոշում է ընդունել գործի քննությունը դատարանի Մեծ պալատ ընդունելու մասին:
2014 թ. օգոստոսին Հայաստանի Հանրապետությունը դիմել էր Եվրոպական դատարանին՝ գործով որպես երրորդ կողմ ներգրավվելու համար, և սեպտեմբերի 26-ին ՄԻԵԴ-ը հաստատել է ՀՀ մասնակցությունը: Գործին որպես երրորդ կողմ կմասնակցի նաև Թուրքիան:
